Bozuk İnsülinlere Dikkat!

İnsülin, tip 1 diyabetli hastalarda kan şekerini düşürmek için mutlaka kullanmak zorunda olduğumuz bir ürün. Tip 2 diyabetik hastalarımızın çoğunda da tedavinin değişik evrelerinde insülin kullanıyoruz. İnsülinin kan şekerini düşürücü etkisi çok fazla olsa da, bazı hastalarda yüksek insülin dozlarına rağmen başarısız sonuçlar alabiliyoruz. Bu durumun çok çeşitli nedenlerinden birisi de insülinin saklanma koşullarındaki uygunsuzluklar. Aralık 2017'de Journal of Diabetes Science and Technology isimli dergide Alan W Carter tarafından yayınlanan çalışma bu konuda çarpıcı sonuçlar sunuyor.

Almanya'da yapılan çalışmada değişik eczanelerden satın alınan 18 insülin örneğindeki etkin insülin miktarı ortalaması mililitrede 40.2 Ünite bulunmuş. Alınan 18 örnek içinde mililitrede 13.9 ile 94.2 ünite arasında insülin kartuşları varmış. Oysa FDA'in standartlarına göre bir insülin kartuşu içinde en az %95 etkinlikte insülin olmalı. Yani Almanya'da bile eczanede satılan kartuşların hiçbirisi standartlara tam olarak uymuyor.

İnsülinlerin etkinliğindeki kutudan kutuya oluşan farklar kan şeker kontrolünü güçleştireceği gibi tehlikeli hipoglisemilere de neden olabiliyor.

İnsülin firmaları sağlık otoriteleri tarafından ve kendi içlerinde çok sıkı olarak denetleniyor. Dolayısıyla buradaki sorun fabrikadan standartlara uygun olarak çıkan insülinlerin dağıtım-satış sonrası özelliklerini kaybetmesinden kaynaklanıyor. Bizim soğuk zincir dediğimiz koşullarda oluşan herhangi bir sapma insülin etkinliğinin kaybolması ile sonuçlanıyor.

İdeal olarak insülin kutuları buzdolabı kapağında (2-8 C) saklanmalı ve asla dondurulmamalı. Eğer donmuş insülin varsa kullanılmamalı. Aktif kullanılmakta olan kalem oda sıcaklığında (22-24 C) 28 gün korunabilir. Ancak 30 C’nin üzerinde bekletilmemeli.

Ülkemizde çoğu hastada düşük dozlar kullanıldığı göz önüne alınırsa mümkün olduğu kadar insülin preparatları birer kutu reçete edilerek uzun süre dolaplarda bekletilmeleri önlenmelidir. Son kullanma tarihlerine özellikle dikkat edilmeli, herhangi bir kutunun etkinliği ile ilgili kafamızda soru işareti oluştuysa, o kutu imha edilerek yeni bir kutuya geçilmelidir.  

 Geçenlerde Gürcistan'dan gelen bir hastam Türkiye'den satın alınan insülinlerle çok daha düşük dozlarla bile daha iyi sonuçlar aldığını söyledi. Bu durum bizim ülkemizdeki soğuk zincir, dağıtım ve saklama koşularının komşu bazı ülkelere göre daha iyi olduğunu gösterebilir.